Karol Woźniak
UX Designer, Bloger, Mentor
Aby zostać UX lub UX/UI Designerem, musisz zdobyć multidyscyplinarne umiejętności. Między innymi, są to podstawy projektowania, badania użytkowników i rynku, strategia UX oraz proces rozwoju produktu. Jak więc zostać UX Designerem?
Nie istnieje pojedyncza ścieżka prowadząca do zostania specjalistą UX.
Praktycznie każdy pracujący dzisiaj jako UX Designer rozpoczynał swoją przygodę w powiązanym obszarze (np. grafika komputerowa, architektura), a następnie uzupełniał swoje umiejętności.
Sądzę, że każdy, kto pasjonuje się UX Designem, jest w stanie znaleźć sposób, aby wykorzystać posiadane umiejętności i zdobyć te, których jeszcze nie ma.
Krok 1: Naucz się podstaw projektowania UX
Jeśli chcesz zostać projektantem UX, w pierwszej kolejności powinieneś zdobyć wiedzę na temat kluczowych zagadnień związanych z tą dyscypliną.
Mowa tutaj o tematach takich jak badania użytkowników (w tym zbieranie i analiza danych systemowych), strategia UX, prototypowanie, wzorce projektowania interfejsu użytkownika oraz projektowanie responsywne (RWD).
Pozwolę sobie omówić kilka najważniejszych zasad projektowania UX.
Ogólnie rzecz biorąc, złotą zasadą UX jest skupienie na użytkowniku (stąd „użytkownik” w nazwie zawodu). Pewnie z czasem zauważysz, że każda bardziej szczegółowa zasada czy dobra praktyka, na które się natkniesz, będą nawiązywać do tej głównej zasady.
Ale co dokładnie oznacza skupienie na użytkowniku?
Jako UX Designer, twoim zadaniem będzie reprezentować użytkownika, jednocześnie zadowalając interesariuszy biznesowych (klienta). To oznacza, że musisz potrafić dowiedzieć się i zrozumieć, kim są twoi docelowi użytkownicy, czego potrzebują oraz jakie mają oczekiwania wobec produktu, który projektujesz.
Następnie, twoim zadaniem będzie znalezienie rozwiązania, które jest przyjazne dla użytkownika, technicznie wykonalne oraz opłacalne pod względem budżetu i celów biznesowych.
Możesz myśleć o skupieniu na użytkowniku jako o filarze, na którym opiera się cały UX.
Osobiście, radzę nowym i aspirującym UX Designerom, aby w pierwszej kolejności zapoznali się z 5 kluczowymi zasadami projektowania UX:
- hierarchia
- spójność
- potwierdzenie (informacja zwrotna)
- kontrola użytkownika
- dostępność
Jeśli chodzi o dalszą lekturę w temacie najważniejszych zasad UX, polecam również zapoznanie się z informacjami przedstawionymi przez serwis usability.gov, a także 6 kluczowymi zasadami UX według Steve’a Jobsa.
Jakie są najważniejsze metody projektowania UX?
Gdy zapoznasz się z kluczowymi zasadami designu, będziesz gotowy/a do zagłębienia metod i technik, które doprowadzą Cię do realizacji projektu w praktyce.
Zanim skoncentrujesz się na konkretnych metodach, zapoznaj się z ogólnym procesem projektowania UX. Na tym etapie powinieneś/aś zdobyć ogólny zarys wszystkich kroków, które należy przejść, aby zaprojektować (lub przeprojektować) udane doświadczenie użytkownika.
Proces projektowania UX można podzielić na cztery główne fazy:
- badania,
- projektowanie,
- testowanie,
- wdrożenie (development)
W fazie badawczej określisz cele i wymagania projektu.
Kim są twoi docelowi użytkownicy i czego potrzebują? W jakim kontekście oddziałują z produktem lub usługą? Jakie są ograniczenia projektu? W przypadku tych ostatnich będziesz musiał współpracować z kluczowymi interesariuszami – na przykład właścicielami produktu (PO, czyli Product Owner) lub dyrektorami (np. CEO) – aby określić takie rzeczy jak budżet, zakres i ograniczenia czasowe.
Faza projektowania to moment, w którym tworzysz rozwiązania w formie namacalnych artefaktów.
Prawdopodobnie widziałeś/aś już jak wyglądają szkice interfejsów lub diagramy user flow (jeśli nie, zachęcam do wyszukania w Google tych terminów i zobaczeniu grafik). To właśnie tego rodzaju rzeczy będziesz tworzyć w fazie projektowania.
Docelowo twoje szkice przekształcą się w interaktywne prototypy, które można przetestować na rzeczywistych i reprezentatywnych użytkownikach podczas fazy testowania.
Testowanie użytkowników to kluczowy element procesu projektowania UX.
Umożliwia on wykrycie wszelkich wad użyteczności lub luk w rozwiązaniu przed wprowadzeniem produktu na rynek.
Po kilku rundach testowania użytkowników przejdziesz do fazy wdrożenia.
Tutaj przekażesz swoje projekty programistom (developerom), którzy je zakodują i zamienią w funkcjonalny, gotowy do udostępnienia klientom produkt.
Z tą ogólną wiedzą na uwadze możesz zacząć uczyć się konkretnych metod i procesów związanych z każdą fazą. Aby pomóc ci rozpocząć naukę, przygotowałem niedużą listę niektórych metod i technik, które stosują UX Designerzy:
- Badania użytkowników: wywiady pogłębione (IDI), kwestionariusze
- Persony użytkowników
- Prototypowanie
- Architektura informacji
- Test użyteczności
Jako punkt wyjścia, możesz sprawdzić kompleksowy przewodnik po często stosowanych metodach projektowania UX na stronie UX Planet (autor: Nick Babich).
Książki i blogi, które polecam początkującym UX Designerom:
- Nie każ mi myśleć! – Steve Krug
- The Elements of User Experience: User-Centered Design for the Web and Beyond (2nd Edition) – Jesse James
- Prawa UX. Jak psychologia pomaga w projektowaniu lepszych produktów i usług – Yablonski Jon
- 100 rzeczy, które każdy projektant powinien wiedzieć o potencjalnych klientach – Susan Weinschenk
- Blog UX Matters
- Blog NNGroup
Nauka w oparciu o rzetelny program (curriculum)
Wiele osób, które uczą się UX lub UX/UI Designu na własną rękę boryka się z natłokiem informacji i brakiem informacji zwrotnej odnośnie posiadanego poziomu wiedzy.
Nic dziwnego, ponieważ UX i UI są bardzo obszernymi dyscyplinami i ciągle się rozwijają, zmieniają wraz z pojawiającymi się technologiami.
Dlatego, zawsze zachęcam do nauki z uporządkowanego curriculum — najlepiej takiego, które zostało ułożone lub zmoderowane przez osobę praktykującą.
Warto również upewnić się, że takie źródło wiedzy jest aktualizowane przez autorów (dla przykładu, niektóre utarte praktyki i zalecenia powszechne w 2015 mogą nie mieć zastosowania w roku 2023).
Podsumowując, uważam, że czytanie artykułów i książek jest świetne na start, aby zdobyć ogólne zrozumienie UX Designu. Aczkolwiek, jeśli zależy nam na uporządkowanej, pełnej i głębszej wiedzy, warto rozważyć dobry kurs wideo, bootcamp lub inne szkolenie stworzone przez (lub z pomocą) doświadczonego praktyka.
Zachęcam Cię do zapoznania się z ofertą moich kursów, w których jestem zarówno twórcą treści jak i mentorem na naszej stronie głównej.
Krok 2: Praktykuj jak najwięcej — najlepiej pod okiem mentora
Rozumienie teorii to jedno, a praktyczne wykonywanie projektów to drugie. Praca nad projektami UX pomoże ci ćwiczyć i doskonalić posiadane umiejętności oraz zwiększać doświadczenie, ponieważ będziesz napotykać na nowe wyzwania.
Nawet jeśli masz ogromną wiedzę, to nikt tego nie zauważy, jeśli nie wdrożysz jej w realne projekty i studia przypadków (case study).
Projektowanie UX opiera się tak bardzo na praktyce, że większość pracodawców nie wymaga od kandydatów wykształcenia wyższego z UX Designu, informatyki czy innych powiązanych kierunków.
Oczywiście, posiadanie takiego dyplomu może być korzystne, zwłaszcza jeśli ma on jakiś związek z UX — czy to socjologia, psychologia, inżynieria oprogramowania, architektura — ale nie jest to konieczność.
W rzeczywistości istnieją 2 rzeczy, które są najważniejsze podczas ubiegania się o tę rolę:
- Twoje podejście i zaangażowanie — sposób, w jaki mówisz o projektowaniu, jak myślisz o wyzwaniach, jak organizujesz swoją pracę, jak komunikujesz pomysły, itd.
- Portfolio — które prezentuje przykłady twojej pracy (doświadczenie)
Portfolio pokazuje pracodawcy, jakie są Twoje zdolności, jak stosujesz wiedzę do realnych problemów oraz Twoją kreatywność.
Ponadto sposób, w jaki prezentujesz swoją pracę w portfolio, dużo mówi o Tobie — czy dbasz o wrażenia odbiorcy (osoba przeglądająca portfolio to też użytkownik), porządek i konsekwencję.
„Ok, ale jak mam ćwiczyć projektowanie, jeśli nie pracuję jako UX i nie mam zleceń?” – słyszę to od Was często. Pozwól, że pokażę Ci kilka możliwości — możesz je wypróbować, niezależnie od tego, na jakim etapie nauki jesteś:
Przeprojektuj stronę internetową lub aplikację, którą znasz lub używasz na co dzień. Wybierz taką, która wydaje ci się niedoskonała pod pewnymi względami. Przeanalizuj ją pod kątem potencjalnych problemów z użytecznością. Warto w tym celu zapoznać się z heurystykami Jakoba Nielsena, jeśli jeszcze tego nie zrobiłeś/aś.
Idź o krok dalej i przeprowadź małą sesję testów z przyjaciółmi. Nie zapomnij udokumentować przebiegu badania (np. zdjęcie), swoich obserwacji i wniosków. Zapisz, w jaki sposób każda nowa informacja wpłynęła na Twoje decyzje projektowe.
Zaprojektuj koncept aplikacji lub strony internetowej. Pomyśl o niedawnych wydarzeniach w swoim życiu i poszukaj problemów, z którymi się zetknąłeś/aś. Być może przeszukiwałeś/aś internet w poszukiwaniu dobrego mechanika w Twoim mieście, ale trudno było znaleźć odpowiednie dane i porównać oferty.
Zaprojektuj rozwiązanie dla własnego problemu. Pamiętaj przy tym, że twoja praca nie powinna opierać się wyłącznie na własnych preferencjach i założeniach. Stwórz ankietę w Google Forms i podziel się nią wśród przyjaciół lub opublikuj na grupie na Facebooku. Analiza odpowiedzi pozwoli ci dowiedzieć się, jakie są doświadczenia innych ludzi w danym obszarze.
Znajdź osobę, która potrzebuje darmowej pomocy UX. Dla wielu osób i firm usługi UX Designera są poza zasięgiem. Być może masz przyjaciela, który posiada sklep internetowy i chce przyciągnąć więcej klientów dzięki poprawie doświadczeń użytkownika. Może znasz programistę, który tworzy projekt aplikacji mobilnej po godzinach pracy w korporacji. A może odwiedziłeś/aś stronę internetową firmy w Twojej okolicy, która była nieczytelna i trudna do nawigacji? Zaoferuj im swoją pomoc bezpłatnie.
Wykonuj małe zadania. Nie musisz od razu brać udziału w dużych projektach, aby zdobywać praktyczne doświadczenie w UX Designie. Wykorzystaj swoją wiedzę do wykonywania małych, aby ćwiczyć regularnie i zachować momentum. To bardzo pomocne, zwłaszcza gdy dopiero nauczyłeś/aś się danej metody i chcesz ją lepiej zapamiętać czy zrozumieć. Przykład: narysuj diagram user flow dla wybranej aplikacji zainstalowanej na swoim telefonie.
Opanuj narzędzie do projektowania interfejsu (np. Figma)
Projektanci UX polegają na różnorodnych narzędziach do projektowania. Najbardziej popularne to Figma, Adobe XD, Sketch i Axure.
Kluczem jest opanowanie podstawowych funkcjonalności i sposobów pracy z takim oprogramowaniem. Na początku swojej przygody z UX/UI, nie warto skupiać się na zaawansowanych opcjach programu.
Pamiętaj, że mistrzowskie opanowanie narzędzia nie sprawi, że staniesz się świetnym projektantem. Figma czy Sketch pozwolą Ci jedynie zwizualizować to, co jest w Twojej głowie czy na kartce papieru.
To jak dobre są te pomysły, wyniknie z pracy, jaką włożyłeś jeszcze przed uruchomieniem tych programów.
Często podkreślam, że do wykonania swoich pierwszych prac wystarczy opanowanie podstawowych narzędzi takich jak:
- Tworzenie nowych stron
- Tworzenie frame’ów (obszaru roboczego nowego widoku)
- Rysowanie kształtów (prostokąt, zaokrąglenia)
- Dodawanie tekstu
- Podstawowe prototypowanie, linkowanie między widokami
Informacja zwrotna (feedback) do wykonanych prac przyspieszy Twoją naukę kilkukrotnie
Zawsze podkreślam, że praktyka jest ważna, ale największy sens ma wtedy, gdy otrzymujemy do niej informację zwrotną.
Dlatego, zachęcam Cię do rozważenia udziału w szkoleniu UX/UI Design lub programie mentoringowym. Możesz też wykupić kilka godzin współpracy z mentorem, gdy tego potrzebujesz.
Aczkolwiek, uważam, że najlepsze efekty przychodzą wtedy, gdy mamy ciągły dostęp do mentora i jesteśmy prowadzeni „za rękę”.
W takim podejściu zostanie przypisany do Ciebie konkretny projekt z konkretnymi zadaniami i otrzymasz opiekę doświadczonego praktyka, który zaopatrzy Cię w niezbędne narzędzia, feedback i motywację do działania.
Krok 3: Zaprezentuj się — zbuduj portfolio
Aby dostać szanse na pracę w zawodzie UX/UI Designera, będziesz musiał/a nauczyć się, jak prezentować swoje projekty wewnątrz portfolio. To temat na osobny artykuł, ale pozwól, że podpowiem, na co pracodawcy zwracają największą uwagę.
Podczas czytania studium przypadku (UX case study) klient czy menedżer rekrutujący chce wiedzieć:
- Jaki był problemem, który próbowałeś/aś rozwiązać?
- Jaką rolę pełniłeś/aś w projekcie?
- Jak podszedłeś/podeszłaś do tego problemu?
- Jaki wyglądał Twój proces? Co na niego wpłynęło?
- Jakie wyzwania pokonałeś/aś?
- Co wpłynęło na twoje decyzje projektowe?
- Czy przeprowadziłeś/aś badania użytkowników? Jakie i dlaczego?
- Czy brałeś/aś pod uwagę możliwości i ograniczenia technologiczne?
- Jakie korzyści twój projekt przyniósł (lub mógł przynieść) biznesowi?
- A jakie użytkownikowi końcowemu?
Ogólna struktura studium przypadku powinna wyglądać tak:
- Wprowadzenie i kluczowe wyzwania projektu.
- Opis badań UX i procesu projektowego — użyte narzędzia i metody. Ta część pokazuje i omawia kluczowe artefakty i może zawierać fotograficzną dokumentację działań, np. wywiadów pogłębionych.
- Prezentacja tego, co osiągnięto; czego ty i twój zespół nauczyliście się oraz jaki to miało wpływ na biznes i użytkowników.
- Podsumowanie.
Przykładowe case study
Wybrałem kilka studiów przypadków od różnych projektantów, aby dać ci dobre przykłady. Zapoznaj się z nimi i zwróć uwagę, jak są zbudowane, co opisują, styl prezentacji, jakie wizualne elementy są używane, itd.:
Jak widzisz, budowanie portfolio wymaga więcej strategii, niż mogłoby się wydawać.
Należy pamiętać, że większa ilość prac niekoniecznie oznacza lepsze rezultaty. W rzeczywistości często lepiej jest pogłębić wiedzę o firmie, do której aplikujemy i dopasować nasze portfolio tak, aby jak najlepiej odnosiło się do specyfiki klienta i opisu roli, która ma być pełniona.
Oczywiście, taka strategia ma zastosowanie głównie wtedy, gdy mamy na koncie sporą liczbę projektów. Wtedy, podczas naszej aplikacji, możemy wybrać 3-4 najbardziej dopasowane do opisu stanowiska i firmy, a pozostałe ukryć.
Jednocześnie portfolio UX powinno być autentycznym odzwierciedleniem twojej osobowości.
Bądź autentyczny opisując swoje pasje i to, co najbardziej fascynuje Cię w projektowaniu UX.
Biografia, zdjęcia oraz sposób prezentacji pracy będą równie cennym źródłem informacji o Tobie dla rekrutera co same projekty.
Co powinien umieć UX/UI Designer?
Pozwól, że wylistuję najważniejsze umiejętności techniczne i miękkie, jakimi powinien operować dobry UX i UX/UI Designer:
- Umiejętność komunikacji, prezentacji i współpracy
- Rozwiązywanie problemów (problem-solving)
- Znajomość i dobre zrozumienie zasad projektowania
- Krytyczne myślenie
- Badania użytkowników (UX research), prowadzenie wywiadów
- Tworzenie wireframe, user flow, architektury informacji
- Prototypowanie
- Obsługa narzędzi do projektowania i przeprowadzania badań
- Podstawowe zrozumienie analityki produktowej
Teraz wiesz, jak zostać UX Designerem. Gotowy/a na wyzwanie?
Jeśli przeczytałeś kilka artykułów czy książek na temat UX lub masz już pierwszy projekt na koncie, ale chcesz się dalej rozwijać w tym obszarze, to zapraszam Cię serdecznie do sprawdzenia oferty moich kursów UX/UI z mentoringiem na stronie głównej UX Classroom.
W kursach uczysz się poprzez praktykę, budując tym samym swoje portfolio i cały czas jesteś prowadzony „za rękę” przez doświadczonego praktyka. Oprócz nielimitowanego mentoringu otrzymujesz dostęp do materiałów teoretycznych, które są uporządkowane i na bieżąco aktualizowane.
Napisz do mnie na kontakt@uxclassroom.com i opisz swoją sytuację lub wyślij projekt (portfolio), a chętnie udzielę Ci informacji zwrotnej oraz odpowiem na wszelkie pytania związane z moimi kursami.
Karol Woźniak
UX Designer, Bloger, Mentor
